گفت‌وگو با حسین شهبازی
خیّر استان بوشهر
مجمع خیّرین حوزه‌های علمیه استان بوشهر می‌تواند یک الگوی مناسب برای دیگران باشد
آقای شهبازی را توسط آقای عمرانی، مدیر جامعه خیّرین حوزه‌های علمیه خواهران استان بوشهر شناختم. انسان خاضعی که با متانت بسیار حرف می‌زند، با دقت فراوان سخن می‌گوید و با تدبیر رفتار می‌کند. در لیست کارهایی که در زمینه خیّری انجام داده، بوشهر و فارس و استان دیگر اهمیت چندانی ندارد. هرچند توجه ویژ] به استان بوشهر دارد اما اگر لازم باشد و احساس کند در جایی از کشور به او نیاز است، سر از پا نمی‌شناسد. در استانهای مختلف کار کرده و به هم‌وطنان یاری رسانده است. برکت دنیوی این خیّر بزرگوار به عقیده‌ام شش فرزندی هستند که همگی مدارج عالی علمی را طی کرده‌اند. برای هر کلام و حرفی هم آیه‌ای از قرآن در ذهن دارد. حرفش را با آیه قرآن شروع می‌کند و مصاحبه را با یاد خدا و پیامبر تمام می‌کند. اعتقاد به قرآن و توجه ویژه او به اسلام سبب شده که اینک هر کسی در مجمع خیّرین استان بوشهر از او به عنوان یک وزنه بی‌مثال در این زمینه یاد کند. افرادی مثل حسین شهبازی کم نیستند اما این عده بسیار و دوست‌داشتنی حتی اگر در عین وفور هم باشند باز هم می‌توان به تک‌تک آنها گفت: «درّ نایاب»
ممنون از شما که در این گفت‌وگو شرکت کردید. لطفا کمی بیشتر از خودتان و از کارها و سوابق اجرایی‌تان برای ما بگویید.
«الحمد الله الّذی هدئنا لهذا و ماکنّا لنتهتدی لولا ان هدانا الله»من حسین شهبازی،متولد سی‌ام شهریور سال 1326 در روستای خشت از توابع شهرستان کازرون استان فارس هستم؛ روستایی که اکنون توسعه یافته و به شهر تبدیل شده است. سال 1332 در سن 6 سالگی به همراه خانواده به روستای مزارعی از توابع شهرستان دشتستان که اکنون با تغییر نام به وحدتیه به شهر تبدیل شده مهاجرت کردیم و در آن مکان دوره کودکی و نوجوانی و جوانی را گذراندم و ازدواج کردم. سال 1348 در شرکت ساختمانی استخدام شدم و فعالیت خود را آغاز کردم. در سال 1352 باتفاق مادر و همسر و دو فرزندم که متولد 11 خرداد 1347 و 14 شهریور 1351 بودند به بوشهر نقل مکان کردیم. مرحوم پدرم تیر سال 1350 در مزارعی دارفانی را وداع گفت و آنجا خاکسپاری شد.
حاصل عمر من چهار فرزند پسر و 3 فرزند دختر که همگی متأهل هستند و زندگی مشترک خود را آغاز نموده‌اند. خداوند بزرگ 11 نوه شیرین از ازدواج فرزندان به من عطا نموده و با لطف و برکت خداوند همه فرزندانم به مدارج علمی قابل قبولی نائل آمده‌اند و دارای تحصیلات عالیه در مقاطع لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری هستند که در رشته فنی، مدیریت و تدریس در دانشگاه به جامعه خدمت می‌کنند.
تحصیلات خود را به شیوه قدیم نزد اساتید قرآنی و مکتب‌خانه‌ها فرا گرفتم. تا حدود معادل فوق دیپلم ادامه دادم و بعد از آن به صورت پراکنده در دوره‌های آموزشی در رشته مدیریت در حین کار ادامه دادم. فعالیت در شرکت ساختمانی تا سال 1358 ادامه داشت و در همان دوره کاری، انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی رحمت الله علیه شکل گرفت. من از ابتدای اوج‌گیری انقلاب از سال 56 به صفوف مردم انقلابی پیوستم و با جدیّت تمام تا پیروزی انقلاب اسلامی و شکل‌گیری نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تلاش و فعالیت نمودم و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی با صدور فرمان 21 فروردین ماه 1358 امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه مبنی بر تأسیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای کمک به تأمین مسکن افراد نیازمند فاقد مسکن و افتتاح حساب جاری شماره 100 در بانک ملی به نام مبارک امام برای واریز کمک‌های مردمی برای این امر، با توجه به سوابق انقلابی و تجربه در ساخت و ساز مسکن برای همکاری با بنیاد مسکن دعوت و از 24 مهر 1358 فعالیت خود را در اولین نهاد سازندگی بعد از انقلاب که توسط امام (ره) بنیانگذاری شده بود شروع کردم و به مرور زمان و گزارندن مراتب مسئولیت در آذر ماه 1363 به عنوان مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان بوشهر منصوب و تا بیستم شهریور ماه 1386 در سمت یاد شده به مردم نیازمند به مسکن خدمت کردم. پس از آن بنا به درخواست خود و پیگیری یک ساله بازنشسته شدم.
اما بعد بازنشستگی هم همچنان به این راه ادامه دادید.
چون تحقق اهداف امام خمینی (ره) برای خانه‌دار کردن محرومان برایم از اهمیت بالایی برخوردار بود تصمیم گرفتم خدمت به مردم فاقد مسکن را در قالب موسسه خیریه ادامه بدهم. بدین ترتیب انجمن خیّرین مسکن‌ساز را در استان بوشهر تشکیل دادم و مدیریت آن را به عهده گرفته و تاکنون در این تشکل فعالیت دارم و نتیجه آن با همکاری خیّرین و دستگاه‌های دولتی ذی‌ربط احداث بیش از 800 واحد مسکونی در استان بوشهر و واگذاری به اقشار کم درآمد بوده است. الحمدالله رب‌العالمین. ربنا تقبل منا انک انت السمیع العلیم.
مشوق شما در راه انجام کار خیر چه کسی یا کسانی بودند.
اولین و مهمترین راهنما و مشوق ما برای ورود در امر خیر و ادامه آن آیات قرآن و احادیث و روایات پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار هستند که ما را به سمت نیّات خیر و انجام امور خیرخواهانه هدایت نموده‌اند. اینها در شیوه و روش زندگی ما مسامانان ریشه اساسی دارند و بعد از آن والدین که از زمان کودکی با الگوی عملی و نصایح خود راه خیر و صلاح را به ما آموخته و خود الگوئی عملی آن بودند.
اما یکی از مهترین مشوقان من امام خمینی (ره) بوده که با تأسیس نهاد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای تأمین مسکن بی‌سرپناهان تلاش کردند. من با راهیابی در این امر خیر توانستم مدت طولانی از عمر خود را در انجام این امر مهم صرف نمایم. از طرفی برای ورود مجمع خیّرین حوزه علمیه خواهران از طرف دوستان و کسانی که با من آشنائی داشتند دعوت شدم .
یقیناً این الگوهای بی‌تکرار نقش اساسی در خیّر شدن یک فرد دارد اما اینکه مسلمانی وضعیت جامعه را به خوبی ببیند هم می‌تواند به سمت فعل خیر برود. نظر شما چیست؟
یقیناً همین گونه است. پس از مشاهده نیازهای جامعه، هدف در زمینه‌های گوناگون به خودی خود شکل می‌گیرد. هیچ انسان عاقلی نمی‌تواند نسبت به نیاز همنوعان خود بی‌تفاوت باشد. به ویژه در شرایط فعلی که توسعه زندگی و تأمین لوازم و مایحتاج غذایی و تحصیلی و فرهنگی به اقشار کم درآمد فشار زیادی وارد نموده است. در این زمان باید افرادی که توان انجام هر هزینه‌ای را دارند، برای رفع موانع و مشکلات موجود تلاش جدی نموده و با به کارگیری هرگونه امکانی که در اختیار دارند نقش خیرخواهانه خود را ایفا نمایند.
نقش اطرفیان و دوستان شما در انجام کارهای خیرتان چکونه بوده است؟
من در تمام عمر سعی کردم بافرادی رابطه دوستی و رفاقت داشته باشم که اهل خیر و صلاح باشند و نسبت به گرفتاری‌ها و مشکلات مردم بی‌تفاوت نبوده یا حداقل باعث و عامل مشکلات و گرفتاری‌های مردم نباشند. اینها تاکنون به لطف خداوند و با حفظ آبرو و قدم گذاشتن راه خیر، هر چند در مقیاس کوچک مرا یاری نموده و امیدوارم تا زنده هستم دست هدایت خداوند از سرم برداشته نشود و زمینه عفو و بخشش برایم فراهم گردد. «الهی لاتکانی الی نفسی طرفه‌العین ابداً»
آقای شهبازی می‌توانید لیستی از کارهای خیر خود برای ما و مخاطبان‌مان ارائه دهید؟
اقدامات خیرمن از لحاظ تقدیم ریالی بسیار ناچیز بوده و قابل محاسبه و طرح نیست و هر چه بوده از عمر و زندگی خود مایه گذاشته‌ام. اولین اقدام خیر من تربیت صحیح و اسلامی 7 فرزند که مقید به رعایت احکام دین مقدس اسلام و تشیع جعفری و رساندن آنها به تحصیلات عالیه بوده است.
دومین کار خیرم انتخاب فعالیت در زمینه یاری‌رسانی به کسانی که دچار مشکلات زندگی شده بوده و به کمک من نیاز دارند بود و است. مانند:
شرکت فعال در بازسازی واحدهای مسکونی مردم که در جنگ تحمیلی تخریب شده بود
بازسازی واحدهای مسکونی که بهعلت زلزله در استانهای گیلان و زنجان و بم تخریب شده بود
بازسازی واحدهای مسکونی که بر اثر سیل در استان بوشهر تخریب شده بود
ساخت مسکن برای محرومان جامعه با استفاده از اعتبارات حساب 100 حضرت امام (ره)
ساخت مسکن در چهارجوب ضوابط انجمن خیّرین مسکن‌ساز با همکاری خیّرین محترم
ساخت مسکن برای خانواده‌های دارای حداقل 2 معلول تحت پوشش سازمان بهزیستی با کمک بهزیستی، بنیاد مستضعفان و انجمن خیّرین مسکن‌ساز
همکاری با مجمع خیّرین حوزه علمیه خواهران استان بوشهر
یقیناً سال‌های پرخاطره‌ای را با این کارهای خیر داشته‌اید.
در هر یک از موارد ذکر شده به خصوص در بازسازی ویرانی ناشی از جنگ تحمیلی، زلزله و سیل خاطرات بسیاری وجود دارد که در حوصله مخاطبان شما نیست و در موضوع بحث ما نمی‌گنجد. اما به طور کلی بگویم چون مسکن از نیازهای اولیه زندگی است و افرادی که فاقد آن هستند یا بعلت حادثه‌ای سرپناه‌شان را از دست می‌دهند، دچار مشکلات روحی، روانی، فرهنگی و اجتماعی می‌شوند به همین دلیل پس از تأمین مسکن دوباره احیا می‌شوند و سرمایه‌های مادی و معنوی‌ای که از دست داده‌اند به تدریج به دست آورده و از آرامش لازم برخوردار می‌گردند. اینها داستان‌های زیبایی برای شنیدن دارند.
چگونه وارد فعالیت خیّری حوزه‌های علمیه خواهران شدید؟
با دعوت جمعی از دوستان که قصد تشکیل مجمع خیّرین حوزه علمیه خواهران استان بوشهر را داشتند آشنا شدم. آنها از اینجانب دعوت نمودند و بنا به احساس وظیفه همکاری را پذیرفتم.
نقش حوزه‌های علمیه در پیشیرد اهداف اجتماعی و افزایش سطح فرهنگی جامعه از نظر شما چیست؟
حوزه‌های علمیه پایگاه‌های آموزشی برای حفظ و حراست از فقه شیعه هستند و تحت هدایت امام زمان (عج) هدایت و اداره می‌شوند. در شرایط و زمان فعلی که متأسفانه زنان و دختران و جوانان ما در تیررس تهاجم فرهنگی شدید انواع رسانه‌های معاند با اسلام قرار دارند، حوزه‌های علمیه بهترین پناهگاه امن برای آنان است تا هم خودشان را حفظ کنند و هم از آنها مبلغانی ساخته شود که با دادن آگاهی لازم می‌توانند جامعه را از شر تهاجم وسیع و گسترده دشمنان اسلام در امان نگهدارند. بنابراین احساس تعهد و وظیفه از هر گونه کمک و مساعدت در هر زمینه که امکان داشته باشد نباید مغفول واقع شود.
به نظر شما که در متن ماجرای حوزه‌های علمیه هستید، چگونه حوزه می‌تواند در بین آحاد جامعه خود را مطرح کند؟
حوزه علمیه باید در مرحله اول از توان و امکانات لازم برای آموزش و پرورش برخوردار باشد. و با برنامه جامع، کامل و مدیریت مطلوب اداره شود و طلاب و فارغ‌التحصیلان حوزه به نحوی با برقراری ارتباط نزدیک و صمیمانه با جوانان در مساجد و مجامع در جذب قلوب آنان تلاش و از فاصله بین خود و افراد غیرروحانی خودداری نموده تا امکان اشاعه فرهنگ دینی در بین جوانان که متأسفانه مورد هجوم فرهنگ بیگانه قرار دارند فراهم گردد.
به نظر شما در مسیر توسعه فرهنگ حوزی خیّرین و دولت چه تعاملی می‌توانند با هم داشته باشند؟
از ابتدا پیروزی انقلاب اسلامی نقش مردم در پیش‌برد برنامه نظام بسیار موثر بوده و هر جا مردم حضور دارند کارها با سرعت و کیفیت بهتر انجام می‌شود. خیّرین گروه ویژه‌ای هستند که با نیّت خیر و اخلاص در اموری که احساس کند دولت به تنهایی توان انجام آن را ندارد وارد شده و مانند کمک به هزینه دفاع مقدس، بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ و سوانح طبیعی و رفع گرفتاری‌های درمانی مردم نیازمند و نیز در اشاعه فرهنگ تحصیل در حوزه علمیه وارد کار می‌شوند. با توجه به اینکه امکان تأمین همه اعتبارات لازم از وجوهات و کمک‌های خیّرین وجود ندارد باید به نحوی دولت هم وارد عمل شده و همانطور که برای سطوح مختلف تحصیلات ابتدائی متوسطه و دانشگاهی تأمین اعتبار می‌کند، برای مدارس و حوزه علمیه نیز تا حدی تأمین اعتبار نماید. برای افزایش اثربخشی تحصیلات حوزه علمیه باید از رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی استفاده بیشتری شود و با تهیه و پخش فیلم‌ها و برنامه‌های جذاب، جوانان را به سمت تحصیلات در حوزه‌های علمیه تشویق نمایند.
یکی از دلایلی که باعث شده شما وارد فعالیت خیّری در حوزه علمیه خواهران شوید، اهمیت نقش زن در جامعه است. نگاه شما به این مقوله چگونه است؟
نقش زنان در جامعه از نقش زنان در جامعه همین بس که پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند بهشت زیر پای مادران است یا امام خمینی(ره) می‌فرمایند از دامن زن مرد به معراج می‌رود.
اما زنان با توجه به ارزشی که دین مقدس اسلام برای آنها قائل شده و رسول خدا(ص) بهشت را زیر پای مادران می‌داند، باید قدردان این نعمت الهی باشند و در انجام وظایف همسری و مادری نقش مهم خود را فراموش نکنند. اثر تربیتی مادر بر فرزند به مراتب بالاتر و مهم‌تر از نقش پدران است. زنان نباید فراموش کنند نوع تربیت آنها خصوصاً بر دختران به ویژه الگوی عینی و رفتاری زمینه‌ساز رفتار اسلامی و حیا و عفت دخترانی است که مادران آینده هستند و کوتاهی در تربیت دینی و اسلامی می‌تواند مسئولیت برای آنها داشته باشد.
نقش حوزه علمیه خواهران در مبارزه با تهاجم فرهنگی و نقشه‌های شوم دشمنان چیست؟
هر مقدار دشمنان اسلام ابزار و امکانات بیشتری برای مبارزه با ارزش‌های دینی و اخلاقی زنان مسلمان به کار می‌گیرد، مسئولیت رهبران دینی برای تقابل با مبارزه آنها سنگین‌تر و بیشتر می‌شود و یکی از راه‌های ایمن‌سازی زنان و دختران از آسیب‌های ناشی از تهاجم فرهنگ ضد دین و اخلاق که اکنون با پیشرفته‌ترین ابزار رسانه‌ای زنان ما را هدف قرار داده‌اند، ایجاد و تقویت حوزه‌های علمیه خواهران است. لازم است در این زمینه فعالیت گسترده‌تر و تلاش و جدیت بیشتری برای گسترش کمّی و کیفی و تجهیز امکانات لازم صورت پذیرد.
همانگونه که جبهه کفر و الحاد تمام توان خود را برای مقابله با دین و ترویج فساد در بین جامعه مسلمانان با استفاده از ابزار گوناگون برای تحقق اهداف خود لازم دیده است، حوزه‌های علمیه خواهران نیز از نظر کمی و کیفی باید گسترش یافته تا در تبلیغ احکام دین در بین زنان و تحکیم پایگاه و جایگاه زنان مسلمان، در حفاظت از عفت، حیا، حجاب و اجرای وظایف مادری و همسری و تربیت فرزندان صالح فعالیت نمایند و بر این نکته تاکید بیشتری داشته باشند.
با توجه به تغیرات زندگی و مدرن شدن روند زندگی به عقیده شما آیا باید حوزه نیز در راه تغییر گام بردارد و یا همان شیوه سنتی حوزه پاسخگوی نیازهای جامعه خواهد بود؟
همانطور در سئوال شما مطرح شده جامعه تغییراتی داشته و در سال‌های اخیر حوزه‌ها برنامه درسی خود را با نیازهای روز جامعه تطبیق داده و به این سمت حرکت کرده‌اند. نتایج این تغییر روش، در نوع برخورد طلاب و روحانیون با دیگر اقشار جامعه مشهود است. در سال‌های اخیر رهبر معظم انقلاب در این زمینه رهنمودهائی هم داشته‌اند و حوزه‌های علمیه توجه لازم به هدایت رهبری دارند. اما باز هم گمان می‌کنم نیاز به تلاش بیشتر برای تغییر روشی سنتی به روش مورد نیاز جامعه ایجاد است تا حرکت به سمت نیازهای آینده جامعه تسهیل شود. طلاب حوزه‌های علمیه برای بهره‌گیری از علوم جدید در کنار فقه اسلامی هم باید آماده شوند تا کیفیت پاسخگوئی به مسائل جوانان و اقشار جامعه را بالا ببرند. این مساله نیازمند تجهیز حوزه‌های علمیه به امکانات روز و استفاده از اساتیدی مسلط به علوم مورد بحث جدید است.
این مساله درباره بهره بردن از امکانات مدرنی مانند فضای مجازی هم صدق می‌کند؟
هرگونه تغییر مثبت و حرکت به سمت بهره‌وری بیشتر، لازم است. به روز کردن عناصر زمان، منابع و نیروی انسانی توجه به اهمیت و وظایف حوزه‌های علمیه است لذا باید از همه امکانات قابل دسترسی اعم از دولتی، خیّرین و وجوهات استفاده شود تا این امکانات در اختیار حوزه قرار گیرد.
یکی از مسائلی که گمان می‌کنم در کنار کار خیر بسیار اهمیت دارد، مساله پرورش خیّر است تا بسیاری از اهداف محقق شود.
تشویق به هرگونه کار خیر و پسندیده، نیکوست. به ویژه تشویق بانوان برای تحصیل در حوزه‌های علمیه از اهم کارهای خیر است چون از همه جهات دارای اهمیت است و به نظر می‌رسد هر کس و به هر میزان و به هر نحو باید برای تشویق خواهران به تحصیل در حوزه‌های علمیه گام بردارد و در نتایج خیر آن شریک شود.
یک فرد خیّر و نیک‌اندیش از چه راهی می‌تواند به حوزه کمک کند؟
کمک به حوزه‌های علمیه خواهران در زمینه‌های مختلف امکان‌پذیر است. تنها کمک مالی و نقدی کافی نیست، انسان‌ها دارای خصوصیات و توانمندی‌های گوناگون هستند، تمکن مالی، توانایی کلامی خیّر، استفاده از امکانات حرفه‌ای و شغلی و امثال این منابعی هستند که می‌تواند برای کمک به حوزه‌های علمیه از آن بهره گرفت. مهم این است که نیت خیر و قصد کمک وجود داشته باشد و بتوان آنرا شناسائی کرد و به فعل تبدیلش کرد. خوشبختانه مجمع خیّرین حوزه علمیه خواهران استان بوشهر شیوه‌های مناسبی به کار گرفته که می‌تواند الگوی موثر و مناسبی برای سایر حوزه‌ها در استانهای دیگر باشد.
برنامه آتی شما در کمک به حوزه‌های علمیه خواهران استان بوشهر چیست؟
همکاری در تشکیل مجمع خیّرین حوزه علمیه خواهران استان بوشهر، تشویق خیّرین برای کمک و شناسائی خیّرین جدید و نیز کمک ناچیز ماهیانه، برنامه در دست اقدام من است و قصد دارم در صورت کمک و یاری خداوند تا حد امکان این مسیر را ادامه دهم.
ممنون از شما که وقت‌تان را به ما اختصاص دادید. از صحبت‌های شما لذت بردم و امیدوارم همیشه در این راه موفق، پیروز و پیشگام باشید.
من هم از شما تشکر می‌کنم که این گفت‌وگو را ترتیب دادید. والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
