خانم فاطمه یوسفی طلبه و خیّر، متولد بندر دیلم است، با نگاهی به مشاهیر این شهر میتوان دریافت که چرا بانو یوسفی چنین دغدغهدار دیگران است. مرحوم آیتالله ابن سلیمان بن عبدالعلی بهبهانی و فرزند بزرگش مرحوم حجتالاسلام والمسلمین میرزا عبدالوهاب شریعت بهبهانی که سالها در بندر دیلم به ترویج شعائر دینی پرداختند و میر مهنّای دوغابی، که با گذر سالها از مبارزاتش علیه استعمارگران انگلیس و هلند و پرتغالی، هنوز در خاطر جنوبیها ماندگار است، همگی تاریخی برای بندر دیلم ساختهاند که انتظار نیکاندیشی چون فاطمه یوسفی از آن خاک بعید نیست.
همه خیّرین استان بوشهر خانم یوسفی را میشناسند. حتی مدیر حوزه علمیه خواهران استان بوشهر تاکید بسیاری برای مصاحبه با وی داشت. وقتی خواستم با او مصاحبه کنم شرحی از موضوع کتاب دادم و به شدت از حضور در کنار دیگر خیّرین دوری کرد چراکه معتقد بود: «من خیّر نیستم و این عزیزانی که شما با آنها گفتوگو میکنید همگی از بزرگان و زعمای خیّرین هستند. من فقط کارم جمعآوری دوستان خیّر است.» تلاش بسیار کردیم که این موضوع را به ایشان منتقل کنیم که از منظر همه خیّرین استان، شما خیّرترین افراد هستید اما باز گفتند: «من نمیتوانم دروغ بگویم.» در نهایت تصمیم گرفتیم که در مقام یک خیّرساز به مصاحبه با ایشان بنشینیم.
خانم یوسفی شما یک خیّرساز مهم در استان بوشهر هستید و کمتر کسی است که شما را نشانسد. اما لطفاً خودتان را برای مخاطبان ما بیشتر معرفی کنید.
اینجانب فاطمه یوسفی طلبه سطح سه رشته تفسیر و علوم قرآندر موسسه آموزش عالی معصومیّه سلامالله علیها بوشهر مشغول تحصیل هستم. من در خردادماه 1356در یکی از شهرهای استان بوشهر به نام بندر دیلم در خانوادهای مذهبی متولد شدم و پرورش یافتم.
در سال 1374 بعد از اخذ دیپلم به دلیل علاقه فراوانی که به دروس حوزوی داشتم وارد حوزه علمیه قم شدم و در محضر اساتید بزرگواری چون حضرت آیتالله تهرانی (رحمهالله علیه) و حجتالاسلام والمسلمین محمودی واعظ کسب فیض نمودم و با ارشادات و رهنمودهای اساتید بزرگوارم از همان ابتدا به عنوان یک طلبه مبلغ در استان و خارج از استان به فعالیت فرهنگی پرداختم.
در سال 1381 با جوانی مقیّد و معتقدی ازدواج نمودم که ثمره این ازدواج به لطف خداوند و دعای خیر اهل بیت(ع) دو فرزند دختر به نامهای فاطمه زهرا و فاطمه معصومه است که شیرینی و طراوت خاصی به خانواده دادهاند و امیدوارم بتوانم به عنوان یک مادر، رسالت خود را به خوبی انجام دهم و از فرزندانم مادرانی پاکدامن و طیّب و عالم بسازم.
به هر خیّری در استان بوشهر مراجعه کنیم، نام شما را به عنوان خیّر میگوید. چرا که همگی معتقدند شما از آن دسته آفرادی هستید که دیگران را به کار خیر تشویق میکنید.
خداوند به طلاب و مبلغان از عزت خود و از آبروی اهل البیت(ع) آبروئی عنایت فرمود تا این سرمایه وقف و در حمایت و نشر معارف دینی باشند. علاقه به رفع مشکلات همنوعان و خدمت به مردم گویی از دوران طفولیت با این بنده حقیر همراه بوده لذا از اینکه قدمی برای رفع مشکلی برداشته شود لذت میبرم و زیباترین روز زندگیام زمانی است که خدمتی به کسی داشته باشم.
یقیناً ارتباط با خیّری میتواند بسیار خاطرهانگیز باشد. خاطره خاصی از ارتباط با این بزرگواران در ذهنتان مانده است؟
خاطرات فراوان است. اما یک خاطره شیرین که برای من بسیار آموزنده است را برایتان میگویم. روزی در یکی از جلسات از کار خیر و خدمت به همنوعان و اعلام بعضی برنامههای در دست اقدام صحبت میکردم، بعد از سخنرانی خانمی که دور میز و کنارم نشسته بود آرام به من گفت: «گوشوارهام را بیرون آوردهام و به شما میدهم که به مصرف امور خیر برسانید و راضی نیستم کسی از این کار من خبردار شود.» من این خانم را میشناختم که صاحب چند دختر بود و شوهر کارگری داشت اما این کار بزرگ را انجام داد. ضمن اینکه خانمهای زیادی به همین صورت به بنده حقیر طلا، جواهرات و پول دادهاند که در امور خیر مصرف شده است. و این آبرو را مدیون اهل بیت عصمت و طهارت هستم و انشاء الله که قدردان باشم.
خانم یوسفی شما در زمینه رسالت حوزههای علمیه از نظر شما چیست؟
رسالت اصلی حوزههای علمیه نشر معارف دینی و تبیین مسائل و روشنگری افراد در تمام زمینهها برای جامعه است که در طول تاریخ طلاب علوم دینی و علمای ربانی در این راستا قدم برداشتهاند که نمونه بارز آن وجود مبارک امام خمینی رحمه الله علیه است که ثمرهای با برکت از حوزه علمیه هستند.
به عقیده شما، خروجی و برونداد حوزههای علمیه خواهران چه باید باشد؟
خواهران علاقمند به دروس حوزوی در بهار عمر و بهترین دوران زندگی خود، قدم به حوزههای علمیه میگذارند که اگر این خواهران مسلح به علم و اخلاق شوند، میتواند به عنوان بهترین مادر و بهترین همسر برای خانواده و جامعه نقشآفرینی داشته باشند، هر چند که در میان این خواهران طلبه، پژوهشگر موفق و مطرح، اساتید حوزه و دانشگاه و مبلغان برتر کشور و بینالمللی نیز باید پرورش داده شود لذا برای موفقیت در این امر باید برنامهریزی و تلاش بیشتر و پایداری و اسقامت لازم داشت.
آقا امیرالمومنین علی ابن ابیطالب علیهالسلام در خطبه 76 نهجالبلاغه میفرماید:
«العمل العمل ثم النهایه النهایه و الاستقامه ثم الصبر الصبر و الورع والورع ان لکم نهایه فانتهوا الی نهایتکم» یعنی بر شما باد کار کار، بر شما باد تلاش کردن و سپس تمام کردن، تمام کردن و پایداری، پایداری و شکیبایی شکیبایی! قطعاً برای شما پایان و مقصدی در نظر گرفته شده است، پس به سوی مقصد خویش رهسپار شوید.
پرداختن به حوزه علمیه خواهران کشور به معنی اهمیت و جایگاه ویژه زنان در جامعه دارد. شما در مقام یک بانوی خیّر چه اهمیتی را برای زنان در نظر دارید؟
از آنجای که نیمی از افراد جامعه را بانوان تشکیل میدهند و در طول تاریخ اسلام تا کنون زنان در کنار مردان رسالتهای عظیمی به دوش کشیدهاند. زنان نمونهای چون حضرت خدیجه(س) در کنار پیامبر اکرم(ص) و وجود با برکت حضرت فاطمه(س) در کنار آقا و مولی امیرالمومنین(ع) و بی بی زینب کبری(س) در کنار امام حسین نمونهای از این حضور و حمایت هستند. در طول هشت سال دفاع مقدس نیز وجود بهترین مادران، خواهران، همسران و دختران که رشادتها آفریدند، نشان از جایگاه و شخصیت و اقتدار زن مسلمان شیعه دارد. و در دامن چنین شیر زنان بابصیرت و متدیّنی است که مردان در تمام میادین حماسه آفریدند و از دامن چنین مادرانی است که سیّد رضیها و سیّد مرتضیها صاحب افتخار و امتیاز شدند.
چگونه میتوان این تلاش ارزشمند در حوزه خواهران را به جامعه معرفی کرد؟
خدمات حوزههای علمیه خواهران باید توسط خود خواهران طلبه به جامعه معرفی شود و آثار و برکات حوزههای علمیه را برای اقشار مختلف مردم خصوصاً جوانان و جوامع علمی تبیین نمایند و جامعه را متنعم از برکات و ثمرات حوزه کنند.
اگر خواهران طلبه به عنوان پژوهشگر، مشاور و مدرس موفق و مبلغ برتر، در بین خانواده و جامعه ظهور و بروز بیشتری داشته باشند، مسلماً نگرشها و بینشها تغییر پیدا خواهد کرد. همانطوری که عرض شد آثار و برکات علمی و اخلاقی را با روحیه خدمتگزاری باید در معرض دید جامعه هدف قرار داد.
آیا میتوانیم بگوییم کسی که پای در راه دعوت دیگران به امر خیر گذاشته خود خیّر است؟
مسلماً چنین است. کسی که سبب هدایت و عاقبت به خیری یک نفر شود از آنچه که آفتاب بر آن میتابد با ارزشتر است. (اشاره به سخن پیامبر اکرم(ص) خطاب به حضرت علی(ع) که فرمود: در صورتی که خداوند یک نفر را به دست تو هدایت کند، برای تو از حکومت کردن بر آنچه آفتاب بر آن میتابد بهتر است.) چه بسا هدایت یک نفر از نظر علمی و اخلاقی هدایت یک نسل و یک ملت محسوب شود و چه خدمتی بالاتر از خدمت به رشد معنویات و عقلانیت افراد سراغ دارید؟
یکی از مسائلی که همواره به صورت تهدید بر روی جامعه ما وجود دارد و در سالهای اخیر رشد بیشتری پیدا کرده است، مساله تهاجم فرهنگی است. با توجه به اینکه هجمه دشمن بیشتر شامل حال زنان کشورمان میشود، به عقیده شما تحصیل در حوزههای علمیه چه نقشی در مبارزه با این پدیده شوم و حربه دشمن خواهد داشت؟
دشمن از جایگاه و قدرت نفوذ زنان در یک جامعه به خوبی اطلاع دارد لذا میداند زنان میتوانند هم فرهنگساز باشند و هم فرهنگسوز. بنابراین برای تغییر نگرش دینی و فرهنگ یک جامعه با تمام قدرتی که دارد، از هر طریقی که توانسته زنان جامعه را هدف قرار داده است. راهاندازی شبکههای غول پیکر ماهوارهای، سایتها و فضاهای مجازی نامناسب، ساخت فیلمهای مستهجن خانوادگی که محتوایی جز خیانت و فروپاشی نظام خانواده ندارند، تبلیغ مدلهای غربی و تغییر در شیوه پوشش زنان، تشویق به حضور بدون حساب و کتاب بانوان در عرصه فعالیتهای اجتماعی و مشاغل ناهمگون با ظرفیت زنان و ترویج تفکر فمینیسمی و امثال این از شیوههای تهاجم فرهنگی فوق نرم دشمن بوده است. در مقابل این تهاجم دو عکسالعمل باید به کار گرفت، اول اینکه حالت انفعالی و شکست را کنار بگذاریم و نگوییم که دشمن نفوذ کرده و کار تمام شده بلکه از همین حالا به مقابله با نفوذ و توطئه دشمن بپردازیم. دوم اینکه با تأسی به سیره اهل بیت، آشنایی با مکتب و تعالیم انسانساز دینی و استقامت و پایداری توطئههای دشمن را خنثی کنیم و اینگونه بتوانیم خودمان، جامعه و نسل شیعه را مراقبت و محافظت نماییم.
به عقیده شما برای خیّری که میخواهد وارد کارهای خیر شود، چه زمینهای برای کار وجود دارد؟
یک خیّر میتوانند با بذل فکرش، قدمش، قلمش، علمش و با آبرو و عزتش مدافع حوزه علمیه باشد و همراه با حوزه علمیه باشد و یکی هم میتواند با بذل مال در این راه گام بگذارد. خداوند باری تعالی در آیه 111 سوره توبه میفرمایند: «ان الله اشتری من المومنین انفسهم و اموالهم بان لهم الجنه.» یعنی به راستی خدا به [بهاى] اينكه بهشت براى آنان باشد، از مؤمنان جان و مالشان را خريده است.
به عقیده شما نقش جامعه خیّرین حوزه علمیه خواهران در شناسایی و ساماندهی کمک به این حوزهها چه میتواند باشد؟
پشتیبانی و حمایت معنوی، فکری، نظارت بر عملکردها و معرفی الگوهای برتر در این زمینه به جامعه و کسانی که دوستدار کار خیر در جامعه هستند میتواند کمک مفیدی در جهت ساماندهی فعالیتهای خیّرین باشد که این مهم تنها از عهده جامعه خیّرین حوزههای علمیه خواهران برمیآید.
همانطور که میدانید جامعه خیّرین حوزههای علمیه خواهران به عضویت مجمع خیّرین کشور درآمده است. این اتفاق از منظر شما چه تاثیری میتواند بر روند انجام کار خیر در حوزه علمیه خواهران داشته باشد؟
اینکه جامعه خیّرین حوزههای علمیه خواهران کشور به عضویت مجمع خیّرین کشور درآمده یک نوید و بشارتی است که انشاء الله بتواند نگاه و توجه خیّرین در سطح کشور را به سمت و سوی حوزههای علمیه خواهران معطوف گرداند و خصوصاً در ساخت و ساز حوزههای علمیه خواهران در سراسر مناطق کشور و مدارس علمی و آموزشی وابسته به حوزههای علمیه خواهران قدمهای استواری برداشته شود. چرا که همه ما وافقیم امروز دشمن از هر ابزاری برای تهاجم به مبانی دینی و اعتقادی ما استفاده میکند و هرگز آرام نمینشیند. بنابراین برای پیروزی در این نبرد تقویت بنیان دینی مادران و زنان جامعه و نسل آینده در حوزههای علمیه خواهران و مدارس وابسته، کادرسازی و پرورش نیروهای متخصص و متعهد برای آینده نظام یک ضرورت است که باید اتفاق بیافتد و با جدیّت دنبال شود.
ممنون خانم یوسفی که در این گفتوگو شرکت کردید. اگر صحبت دیگری باقی مانده در خدمت شما هستیم.
من نیز صمیمانه از اینکه فرصتی را در خدمت حقیر قرار دادید قدردانی و تشکر بعمل میآورم. امیدوارم شما هم در ظلّ توجهات آقا بقیهالله الاعظم روحی و ارواحنا له الفدا موفق و پایدار باشید.
کتاب جلوه های عشق و ایثار